Florence Heijsters –   Aan de slag met participatief actieonderzoek in de praktijk

Florence, adviseur innovatie en strategie, neemt ons mee binnen de wereld van Amsterdam UMC waar voor 14 aandoeningen digitale patiëntenpaden in co-creatie zijn vormgegeven. Ze vertelt meer over het waardegedreven schisisteam. Daar werd zorg op twee locaties gegeven, maar na de fusie diende dit door één team gedaan te worden. Hierdoor was zicht nodig in het zorgproces en de patiëntenpopulatie.

Informatievoorziening/ inzicht in proces
Hun reis begon met het inzichtelijk maken van de zorg voor patiënten en ouders, omdat patiënten zich betrokken voelen, het niet altijd duidelijk is wat verwacht kan worden, en de informatievoorziening niet up-to-date is. Eén voorbeeld als antwoord hierop is de dapperkaart waarbij aangegeven is hoeveel stops een kind heeft op eén ziekenhuisdag. Daarnaast vertelt ze meer over hoe ze met eindgebruikers (zorgverleners, assistenten, patiënten en ouders) iteratief de wensen en behoeften in kaart bracht voor een digitaal zorgpad. Ze maakten een prototype dat iedere keer specifieker gemaakt kon worden op inhoud en vorm. Er is zowel een web- als app versie. Voor de implementatie en evaluatie dienen juiste stappen doorlopen te worden. Het proces wordt ook geëvalueerd te worden.

Antwoord op de vragen:

• Welk probleem heb je door covid? De bereikbaarheid naar patiënten toe is lastiger. Onboarding van patiënten is essentieel.
• Evaluatie over ontwikkelproces: app en zorgpad. Je doet een voor- en nameting, naast een procesevaluatie. Kun je daar meer over vertellen? Je hebt gebruikersstatistieken. Je kunt onderweg zien wie de gebruikers zijn en ze observeren. Bv in het spreekuur, wat wordt verteld? Laten ze het zorgpad zien? Daarna kun je na het consult in gesprek gaan met patiënten.

Ingeborg Griffioen – Metro Mapping Het pad van een naaste met een designer-bril

Ingeborg, onderzoeker en mede-eigenaar van Panton, is ontwerper van innovaties ten behoeve van de gezondheidszorg. Haar promotieonderzoek gaat over hoe service design de implementatie van gedeelde besluitvorming kan stimuleren. Ze onderzocht de hoofdthema’s waar gedeelde besluitvorming de meeste kans van slagen heeft. Dit was als er 1) overzicht is van de diagnosefase en behandelproces én de beslissingen, 2) informatievoorziening, 3) verdeling van rollen, taken en verantwoordelijkheden, en 4) de fysieke context.

Ingeborg ontwikkelde een framework, de medische metrolijn, met vier lagen.

1. Metro, niemand heeft het gehele overzicht, iedereen een stukje. De metrolijn geeft overzicht en geeft aan wanneer er beslismomenten volgen. Je krijgt grip op doorlooptijden.
2. Informatie, wanneer welke informatie bespreken en beschikbaar stellen? Wat wordt er per consult besproken? Informatiebrokjes, dit is thuis door patiënten voor te bereiden.
3. Reisgezelschap, welke mensen zijn allemaal betrokken? 10 rollen, waarbij er 4 essentieel zijn, bv wie is het eerste aanspreekpunt en hoofdbehandelaar?
4. Context, waar gebruik je welke ruimtes voor? Als mensen een bepaalde stemming hebben, gebruiken ze ruimtes anders.

Door deze aanpak verbetert de service, kunnen interventies op maat voor patiënt en naaste gemaakt worden. Je maakt dit overzicht met een team en patiënten. De vormgeving is een methode om met elkaar in gesprek te gaan. De bouwstenen van de metrolijn zijn in Visio straks gratis beschikbaar voor ziekenhuizen.

Antwoorden op vragen

• Hoe past het informeren, feedback geven aan patiënt binnen de metrolijn? Dit past binnen de laag informatie, hier kun je ook PROM-informatie kwijt. We zijn ook bezig met een persoonlijk metropasport. Hierin kun je opschrijven wat je belangrijk vindt. Hoe futiel dit ook lijkt, de één wil kunnen blijven lezen, de andere wil graag autorijden of muziek kunnen blijven luisteren.
• Overzicht voor alle betrokkenen, design dwingt af!!  Als je rondloopt heb je niets aan een afdeling die verantwoordelijk is, je wilt een persoon spreken.
• Heeft de huisarts verder geen rol anders dan eerste verwijzing? Gelukkig wel! De huisarts is bij uitstek in een dergelijk complex oncologisch traject een belangrijke raadgever en mogelijk ook vertrouwenspersoon voor patiënten en hun naasten. Om die reden gebruiken we Metro Mapping ook om in het traject aan te geven wanneer de huisarts op de hoogte moet worden gehouden en betrekken we ook huisartsen om samen na te gaan welke van de rollen hij of zij wenst in te vullen per fase.
• Is er al iets te zeggen over de termijn waarop de software/ metrolijnen + iconen beschikbaar komen en het platform voor metrolijnen? Wie al wil werken met de eerste versies, raad ik aan me dat te melden. Er zijn nu al sjablonen en er is al een bibliotheek die kan worden geïmporteerd in Microsoft Visio. Momenteel ontwikkelen we nog steeds nieuwe iconen. We gaan mogelijk een programma opzetten om ziekenhuizen in één of meerdere sessie te trainen in het gebruik hiervan.
• Wordt gekeken naar digitale mogelijkheden binnen de context laag (bijv. PGO). Tijdens de sessie is mij deze vraag gesteld en gaf ik aan dat ik er van leer deze mogelijk expliciet een plaats te geven in Metro Mapping. Het digitale consult (dat werd genoemd) past inderdaad uitstekend in de Laag Context thuis, overige digitale oplossingen mogelijk in de Laag Informatie.
• Wordt informatie van Thuisarts benut? Momenteel zijn er gesprekken gaande met kanker.nl en is het contact gelegd met thuisarts.nl. Het is zeker de bedoeling om ook met deze website de link te leggen.

• Hoe is de reactie van zorgverleners op deze visualisaties? Positief! De visuele taal spreekt velen aan. Het geeft overzicht én inzicht. Wel is er nog (terechte) kritiek op het feit dat de visualisaties lang zijn, zodat je veel moet inzoomen en dan het overzicht weer wat kwijt bent. Daar hebben we al wat ideetjes voor.

De volgende bijeenkomst van de werkgroep is donderdag 17 juni van 16:00-17:30 uur Het onderwerp maken we later bekend.