Stap 5: Link zorguitkomsten én kosten

In het dashboard moeten patiënt-relevante zorguitkomsten in relatie tot kosten worden uitgedrukt om de efficiëntie van zorg aan te tonen.

Je hebt twee mogelijkheden om zorguitkomsten én kosten aan elkaar te relateren:

1. Je kan de balans tussen zorguitkomsten én kosten tweedimensionaal weergeven, als x en y in een grafiek of matrix.
   In een dashboard kun je bijvoorbeeld de gemiddelde zorgpad kosten weergeven, uitgesplitst naar het fysiek functioneren, zoals in het CVA-dashboard van de Nordic Healthcare Group. Of je kunt een spider web gebruiken om prestaties op uitkomsten- en kostenindicatoren te tonen, zoals in de spider chart aortaklep-vervanging van het Catharina Ziekenhuis.
   Doordat je rekening houdt met de context waarin zorguitkomsten én kosten gemeten worden, kun je zelf beslissen wat de optimale balans is tussen beiden. Je kunt je voorstellen dat je voor overleving mogelijk hogere kosten accepteert dan voor het bestrijden van complicaties. Bekijk deze video voor meer informatie.
2. Je kunt de balans tussen zorguitkomsten én kosten ook uitdrukken in één getal. Hiervoor bestaan diverse methoden (die gecombineerd kunnen worden):
   1. Je kan de waardegedreven zorg-breuk over de tijd heen berekenen:
      . Bekijk ter inspiratie het voorbeeld van het Quality-Cost-Indicator dashboard van het Franciscus Gasthuis en de value of efficiency indicator gebruikt in de geestelijke gezondheidszorg.
   2. Iedereen weegt uitkomsten- en kostenindicatoren anders om te komen tot de optimale waarde van zorg. Om de uitkomsten- en kosteninidicatoren te kunnen wegen naar het relatieve belang dat zij hebben voor de patiënt, kun je gebruik maken van Multi-Criteria Decision Analysis (MCDA) zoals ze ook internationaal doen bij het SELFIE project, geleid door de Erasmus Universiteit.
   3. Je kunt ook een voorbeeld nemen aan de richtlijn voor economische evaluaties van het Zorginstituut. Hier wordt gebruik gemaakt van voor kwaliteit gecorrigeerde levensjaren (QALYs) voor het berekenen van de waarde van een nieuw medicijn. 1 QALY staat gelijk aan 1 jaar in perfecte gezondheid. Gemiddeld mag 1 QALY maximaal €50.000 kosten. Dan wordt doorgaans het medicijn opgenomen in het basispakket.
      Een soortgelijke berekening kun je mogelijk ook maken voor jouw zorgpad. In de berekening van QALYs vervang je de gezondheidsmaat EQ-5D door een meer passende patiëntgerapporteerde uitkomstmaat.
      Op deze manier kun je wellicht ook een incrementele kosteneffectiviteitsratio (IKER) meten: de incrementele kosten gedeeld door de incrementele uitkomsten van een interventie in vergelijking met de dagelijkse zorg.

Alle bovenstaande methoden hebben als voordeel dat één getal voor waarde een eenvoudige en visueel intuïtieve manier biedt om de waarde van een zorgpad te monitoren over tijd. Eén getal voor patiëntwaarde kan als referentie dienen in de discussie over de wenselijke verhouding tussen uitkomsten én kosten. Voorkom wel dat deze waarde in een dergelijke discussie wordt gezien als een ‘simpele’ grens waarboven zorg niet meer beschikbaar wordt gesteld of er niet meer wordt gekeken naar het verbeterpotentieel.

→ Naar stap 6