De kern
Wat betreft geld en kosten in de zorg is er nog een wereld te winnen. Het Nederlandse zorgstelsel is eerder ingericht op bekostiging dan op kosten. De meeste mensen zijn er inmiddels wel van doordrongen dat als we doorgaan zoals nu, de zorg in de toekomst onbetaalbaar wordt.
In de ogen van sommigen is het daarom onethisch om in de zorg niet naar de kosten te kijken. Een euro kan immers maar een keer worden uitgegeven. En de vraag naar zorg stijgt natuurlijk, terwijl de budgetten alleen maar afnemen. WGZ kan een impuls zijn voor kostenbewustzijn én kostenbesparingen. Het is daarbij wel essentieel dat er door de bril van patiëntwaarde wordt gekeken: dus kosten altijd in relatie tot de uitkomsten.
De waarde kan dus eigenlijk op twee manieren worden verhoogd:
- door gezondheidsuitkomsten te verbeteren ten opzichte van de kosten, en/of
- door gezondheidsuitkomsten gelijk te houden tegen lagere kosten.
Het draait dus enerzijds om het inzicht te krijgen in de uitkomsten van de zorg en anderzijds in de kosten van het zorgproces. Dit geldt zowel voor eerstelijns- en tweedelijnszorg, tertiaire zorg, inclusief post-ziekenhuiszorg voor mensen met een enkele of meerdere ziekte(n). Echt op kosten besparen is alleen mogelijk als ook financiële professionals in de zorg de focus verleggen van kostenefficiëntie naar patiëntwaarde. Patiëntwaarde is nu eenmaal de juiste trigger om een zorgverlener bewust te maken van kosten. Het is dus niet meer dan logisch dat de organisatie/het team (deels) terugkrijgt wat er aan kosten is bespaard. Dit geld kan weer worden besteed aan verdere verbeteringen van de zorg.
'Ik heb een beroerte gehad. Ik krijg veel behandelingen, bij veel verschillende zorgverleners. Mijn eigen risico is ieder jaar snel op. Ik moet ook nog veel uit eigen zak betalen. Ik heb veel fysiotherapie nodig bijvoorbeeld, maar dat was eerst niet meeverzekerd. En dan heb ik het niet eens over alle aanpassingen aan ons huis. Sinds mijn ziekenhuis, huisarts en revalidatiespecialisten zijn gaan samenwerken in het Stroke Centrum is alles anders. Er wordt gekeken en gevraagd naar wat ik nodig heb. De zorgverzekeraar vergoedt dat dan gewoon. Dat geeft zoveel rust!’
‘In ons ziekenhuis zijn we aan het onderzoeken of we chemotherapie aan huis mogelijk kunnen maken. Als je kijkt naar zorguitkomsten dan is er weinig verschil met een behandeling in het ziekenhuis. Maar voor de patiënt is er een verschil van dag en nacht. Natuurlijk liggen de kosten hoger. In de thuissituatie heb je één verpleegkundige voor één patiënt nodig. In het ziekenhuis kan dezelfde verpleegkundige vier patiënten ‘overzien’. Maar als je puur kijkt naar patiëntwaarde, dan krijg je een heel andere afweging. En een keuze. Want levert die betere ervaring zoveel meer patiëntwaarde op dat we besluiten dit te doen en dus op andere gebieden te besparen? De tijd zal het leren.’