‘Kosten zijn ondergeschoven kindje waardegedreven zorgonderzoek, maar zó belangrijk’ - Fiona Koster

Sofie Smulders 16-09-2021

Fiona Kosters promotieonderzoek gaat over het op de juiste wijze meten van kosten en deze te koppelen aan uitkomsten om zo waarde voor de patiënt toe te kunnen voegen. Tijdens de webcast van 30 september leidt Fiona een sessie over kostprijssystematiek en de toepassing van TD-ABC in de praktijk.

Wat is je achtergrond?

“Na een bachelor Gezondheidswetenschappen aan de VU in Amsterdam heb ik de master Health Economics aan de Erasmus Universiteit gevolgd. Hierna heb ik gewerkt als consultant op het snijvlak van zorg en ICT. In 2020 ben ik gestart met een PhD in het Maasstad Ziekenhuis en de Erasmus Universiteit. Die samenwerking tussen ziekenhuis en universiteit is voor mij ideaal, omdat de ziekenhuisdata voorhanden zijn en de kennis dichtbij."

Waar gaat je onderzoek precies over?

Hoe koppelen we kosten aan Patient Reported Outcome Measures zodat we waarde voor de patiënt toevoegen en hoe meten we die kosten op de juiste manier? Dat is het uitgangspunt van mijn onderzoek, waarin ik mij specifiek richt op patiënten met reumatoïde artritis. We hebben steeds minder geld voor de zorg in Nederland. De druk op de financiën is met de corona-schuld van bijna 100 miljard alleen maar hoger geworden. Dus moeten we - meer dan ooit - de schaarse middelen wijs alloceren en de juiste keuzes maken. Een ondergeschoven kindje in het onderzoek in de waardegedreven zorgwereld, maar wel ontzettend belangrijk. 

Er zitten verschillende facetten aan mijn onderzoek. Zo richten we ons specifiek op de groep multimorbide patiënten, die door de vergrijzing alleen maar groeit. We kijken bijvoorbeeld naar de extra kosten die multimorbide patienten met zich meebrengen en hoe we die kosten kunnen beheersen met behoud of het verhogen van goede uitkomsten. Multimorbide patiënten zitten in parallelle trajecten bij verschillende artsen in de 1e en 2e lijn. Daar is echter geen overzicht van, niet een iemand die de coordinatie rondom een patient begeleidt. Als we wel zo iemand aanstellen, bijvoorbeeld de huisarts, is dat dan van invloed op de kosten? Verder brengen we het zorgpad in kaart en kijken we wat de inefficiënties maar ook innovaties in het behandelingstraject zijn. Ook Time-Driven Activity-Based Costing (TD-ABC) is onderdeel van mijn onderzoek.

Tijdens de deelsessie op 30 september neem jij de kijkers mee in het toepassen van TD-ABC in de dagelijkse praktijk. Vertel.

Je kunt waarde willen toevoegen, maar hoe verhouden de betere scores op PROMs vragenlijsten tot de kosten die daarvoor gemaakt worden? Om dat goed inzichtelijk te maken, kan je TD-ABC toepassen. Hoewel TD-ABC iets meer tijd kost dan de Activity-based Costing (ABC)-systematiek, biedt TD-ABC meer inzicht in de waarde voor de individuele patiënt. Ziekenhuizen hebben veel gegevens omtrent kostprijzen. Business Controllers hebben al een uitsplitsing in directe, indirecte en honorariumkosten. Daarmee krijg je inzicht in mogelijke inefficiënties, de kostendrijvers in een zorgpad en de praktijkvariatie. Echter een evaluatie van praktijkvariatie op kosten kan niet zonder een koppeling met uitkomsten. Want minder kosten kan ook betekenen dat patiënten juist zieker worden. 

De NZa heeft veel zorgactiviteiten gedefinieerd, maar niet alle staf komt daarin voor. Bij de reumatologie hebben wij een reumatologie-verpleegkundige, maar dat komt in de DBC-systematiek of in de verrichtingen niet tot uiting. Daardoor mis je waardecreatie die je niet meeneemt in de monetaire waarde terwijl de verpleegkundige veel postieve invloed kan hebben op o.a. de PROMs.

In de deelsessie ga ik in op het zevenstappenplan van Porter over TD-ABC. Ik heb voor reuma een variant gemaakt op dit plan en leg uit hoe je dat kunt gebruiken in de praktijk. 

Hoe zie je de toekomst van waardegedreven zorg in Nederland en dan met name de kostenkant?

In de zorg ligt de nadruk nog sterk op het klassieke 'mensen beter maken'. Sommige patiënten willen echter iets anders dan het standaardtraject, en ik denk daarbij juist niet alleen aan palliatieve zorg. We moeten beter luisteren naar wat patiënten willen en niet voor ieder individu van het standaard behandeltraject uitgaan. In Nederland zijn we met waardegedreven zorg verder dan in andere landen, maar we kunnen nog een boel stappen zetten. 

Ik denk dat we uiteindelijk naar een soort ‘performance based costing’ gaan, waarbij patiënt-uitkomsten meer waarde krijgen. Het gaat niet om de tijd die de arts met de patiënt in de spreekkamer doorbrengt, maar om hoe de patiënt de behandeling ervaart. Die beoordeling kan tot stand komen in een combinatie van PREMs en PROMs. Dat betekent overigens niet dat we patiënten moeten lastigvallen met tientallen vragenlijsten, maar meer een generieke vorm waarin ook multimorbiditeit een plek krijgt. Door de vergrijzing is dat een belangrijk aandachtspunt.

Daarnaast denk ik dat er meer doelmatigheidsstudies komen binnen zorginstellingen. Niet alleen voor dure geneesmiddelen, maar ook op andere activiteiten binnen het zorgpad. Voegt een consult met een reumaconsulent bijvoorbeeld waarde toe? Wat is die waarde dan, welke kosten zitten er aan deze activiteiten verbonden en hoe kunnen we die kosten beheersen en de uitkomsten verhogen?”

Webcast 'Waardegedreven Zorg met uitkomsten én kosten' op 30 september 2021

Op 30 september organiseert de werkgroep Kosten een webcast. Klik hier om uw interesse in dit evenement te tonen.

Lees ook:

Afbeeldingen

Volg Linnean online

  

Over ons

Het Linnean Initiatief is een landelijk netwerk van koplopers en aanjagers van waardegedreven zorg. 

Lees meer

Linnean-netwerk

Ook deelnemen aan het Linnean-netwerk?
Sluit u aan bij het netwerk.

Contact

Stichting Linnean Initiatief
KvK: 75738007

Neem vooral contact met ons op voor meer informatie, tips of suggesties.

linnean@zinl.nl
Contact

 

 

Cookie-instellingen