Mark herinnert zich de speech die hij hield in Washington. Hij sprak toen over de noodzaak van value-based healthcare voor het zorgstelsel, de relatief eenvoudige manier waarop verbeteringen bereikt kunnen worden en de variatie in de interpretatie van de Nederlandse uitvoeringen. “Value-based healthcare, het gedachtegoed van Porter, is voor mij niet meer dan logisch. In de uitvoering ervan moeten we de lijnen van de originele definitie van evidence-based medicine aanhouden: wetenschappelijk bewijs, klinische ervaring en patiëntvoorkeuren. Dat laatste stuk, het vragen wat de patiënt wil, wat zijn perspectief is, is nog vrij nieuw. Daar kunnen we nog grote slagen maken."
Afgelopen vijf jaar
De bijeenkomst in Washington was een belangrijke energiebron voor waardegedreven zorg in Nederland. Hierbij waren niet alleen zorgprofessionals aanwezig, maar ook een delegatie van VWS. “De ambassade had er duidelijk aandacht aan gegeven. Daarmee was het een vruchtbare bodem voor het planten en groeien van het gedachtengoed in het zorgbeleid. Linnean heeft een belangrijke impuls gegeven aan de door het Zorginstituut en de NZa ontwikkelde lijn van passende zorg. Die lijn moet nu uitmonden in het integraal zorgakkoord. Dat akkoord is in feite een uitvloeisel van wat we in Washington beleefd en besproken hebben. Het is mooi om te zien dat nu vertaald is naar actie.” Passende zorg is het buzzword in het zorgakkoord en daar is Mark blij mee. “We hebben in Nederland in de afgelopen tien, vijftien jaar formidabele resultaten geboekt op het gebied van uitkomsten. Naar uitkomsten kijken is belangrijk voor de curatieve - planbare, chronisch en acute - zorg. Het is bijvoorbeeld heel nuttig als je een patiënt curatief behandelt voor slokdarmkanker, maar tegelijkertijd rijst de vraag: moet en wil iedereen kiezen voor een curatieve behandeling? Dan gaat het over de eerder genoemde patiëntvoorkeuren. Passende zorg geeft die patiëntvoorkeuren een goede plek. Mensen kunnen op oudere leeftijd een totaal andere keuze maken dan als ze jong zijn.
Passende zorg
Passende zorg is een mogelijke oplossing voor het centrale probleem waar de gezondheidszorg mee kampt: een eindeloze vraag en begrensde middelen. “De grenzeloosheid is nu al zichtbaar in de personeelstekorten. Een grotere toename van dat tekort kan de zorg zich niet permitteren, omdat het zich als een koekoeksjong zal gedragen. Hierdoor komen middelen en mensen voor onderwijs en veiligheid in het gedrang.” Om dat te voorkomen, moeten we ons afvragen wat in de komende decennia de belangrijkste gezondheidsdoelen op populatieniveau zijn. “Wil je bijvoorbeeld dat de gemiddelde waardering van een kankerbehandeling een 9 wordt in plaats van een 8,5? Dat is relatief weinig gezondheidswinst. Of zeg je als maatschappij: we gaan investeren in het dichten van de gezondheidskloof. Dat als je wieg staat in de Amsterdamse grachtengordel je niet gemiddeld acht jaar langer leeft dan wanneer je geboren bent in Amsterdam Nieuw-West of Zuid-Oost. Ook dat is passende zorg.”
Om dat werkbaar te maken, moeten het gezondheidsdomein en het sociaal domein nader tot elkaar komen. “Ervoor zorgen dat een vierjarig kind uit een sociaal zwakker milieu op school voedzame maaltijden eet en geen overgewicht krijgt. Die preventie hebben we nodig om de gezondheidskosten, bijvoorbeeld vanwege diabetes, twintig of dertig jaar later veel lager te laten zijn. “
Toekomst
Met tevredenheid kijkt Mark terug op vijf jaar Linnean. “We wilden dat het gedachtegoed waar alle aanwezigen van dat congres zo sterk in geloofden vaste grond zou krijgen. Dat gedachtegoed is ingebed in het Zorginstituut en de NZa en vormt een belangrijke basis voor het integraal zorgakkoord. Dat vind ik zo mooi aan zorgprofessionals: als ze iets een goed idee vinden, gaan ze altijd rennen om hun doel te bereiken. Het beter willen doen voor de patiënten die hen toevertrouwd worden, de zorg beter maken; dat is een constante drijfveer voor mensen in het zorgveld. Die mentaliteit ligt aan de basis van Linnean. Ik ben benieuwd hoe Linnean in het kader van het integraal zorgakkoord hun agenda voor de komende periode gaat inrichten.”
Mark Kramer gaat tijdens onze lustrumbijeenkomst op 29 september in gesprek met Arie Franx en Willem Jan Bos (Linnean Initiatief), Theo Koster (patiënt), Marian Kaljouw (NZa), Willemijn Krol (Zorginstituut Nederland) en een zorgverzekeraar over het onderwerp ‘Van concurrentie naar convergentie – hoe vertalen we alle afzonderlijke, strategische programma's tot één landelijk beleid’. Meld je nu aan!