Het werkbezoek vond plaats in de inmiddels vertrouwde vorm: roulerende tafels met deskundigen die hun verhaal vertelden en vragen beantwoordden. Gesina Glastra van Loon, programmamanager LUMC 2.0 - Zorg van waarde, vertelt hoe het LUMC waardegedreven zorg bezigt (vanaf minuut 2:40). "Onze aanpak (afgelopen jaar gestandaardiseerd) kenmerkt zich door de verschillende onderdelen die tegelijkertijd lopen: het zorgteam, de bijdrage van technologie en het continue verbeteren. Een voorbeeld is het in kaart brengen van het zorgpad, het daarop aansluiten van het EPD, inzicht bieden met dashboards, de implementatie van PROMs en de inzet van technologie."
De aanleiding (vanaf minuut 9:00) om de aanpak te herijken was tweeledig: de financiële situatie van het LUMC en de wens om sneller resultaten te laten zien. In dat herijken mochten teams doelstellingen formuleren op het gebied kwaliteit, kosten, logistiek en patiëntbetrokkenheid. “Doelen stellen helpt heel erg in de focus en ik verwacht dat we daardoor sneller resultaten kunnen laten zien. Dat is voor de teams ook stimulerend."
PREM-AI
Op het verhaal van Gesina volgt een video waarin KNO-arts Olaf Neve vanaf minuut 13:41 vertelt over het meten van patiëntervaringen met de PREM-AI. Vanaf minuut 22:04 gaat chirurg Erik Hensen hier verder op in aan tafel.
Schedelbasiscentrum
Eén van de voorlopende teams binnen het waardegedreven zorg programma Zorg van waarde is het Schedelbasiscentrum. Erik vertelt vanaf minuut 14:31 hoe dat kan. “Het zorgpad brughoektumoren is van oudsher gericht op kwaliteit van leven en de behandelkeuze. Samen beslissen zit daar al heel erg in. Dicht daartegenaan ligt patiëntervaring. In de drie jaar dat we bezig zijn, hebben we o.a. bereikt dat we als team nadenken over hoe we zorg leveren: hoe wordt het ervaren en welke uitkomsten vinden patiënten belangrijk? Pas als je dat weet kun je bedenken wat je gaat meten en hoe je dat gaat meten." Niet alleen zorgverleners nemen plaats aan tafel, maar ook de patiënt heeft een plek, gaat Erik verder vanaf minuut 18:15. Het patiëntenpanel vertegenwoordigt de patiënt in alle fasen van het zorgpad. Daaruit zijn concrete verbeterpunten gerold. Een voorbeeld is de aangescherpte communicatie over de bereikbaarheid van de afdeling. Die verbeterpunten worden ook bij patienten teruggelegd. "Artsen zijn vaak primair gericht op ziekte en behandelbeslissing, maar daarna houdt het voor de patiënt niet op. Dan pas begint het juist." Een concreet voorbeeld daarvan licht Angela van Eijk, senior verpleegkundige en casemanager Schedelbasiscentrum, vanaf minuut 28:15 toe. "Uit PREMs en het patiëntenpanel kwam naar voren dat patiënten wilden weten hoe zij in hun dagelijks leven verder moeten. We hebben samen met maatschappelijk werk bestudeerd hoe we patiënten kunnen leren om zowel lichamelijk, psychisch als sociaal met de ziekte om te gaan. Die begeleiding is gesplitst in patiënten- en partnergroepen en binnenkort start de eerste van de acht sessies."
Zelfstandig aan de slag
Het team Schedelbasiscentrum is drie jaar bezig en werkt inmiddels zelfstandig aan de waardegedreven zorg-doelen. Angela (vanaf minuut 32:22): “Wat ons team uniek maakt is dat wij naast artsen ook verpleegkundigen in het team hebben. Ik heb als verpleegkundige een andere kijk dan een arts en krijg ook van patiënten andere dingen door." De meest kritische succesfactor van het team? Angela: "De welwillendheid van het team. Je moet er elke maand tijd en energie in willen stoppen." Erik: "Het werkt motiverend om te zien wat het oplevert, we zien uitkomsten in real life en hebben mogelijkheid om direct te sturen. Ik ben meer in contact met collega's van andere specialismen en meer in gesprek met patiënten." Tot slot blikt iedereen kort vooruit op de toekomst.
Vanaf minuut 39:15 wordt er een video vertoond waarin Erik vertelt hoe ze in het LUMC de tumorgroei(snelheid) met behulp van AI technologie, ontwikkeld door het CaireLab, meten.
CTC-zorgpad
Daarna is het tijd voor tafel twee. Mark Boogers, cardioloog, vertelt vanaf minuut 40:10 over de ontwikkeling van het CTC (cardiothoracale chirurgie)-zorgpad, waarvan hij voorzitter is. "In de hartchirurgie ligt de aandacht vooral op de operatie zelf en op de fase direct na ontslag. Door patiënten te bevragen merkten we dat ze begeleiding misten in de complete patiëntreis, dus ook in de fase voorafgaand aan de operatie en de fase ver na ontslag." In het CTC-zorgpad ligt de focus in de pre-operatieve fase op 'fit for surgery', oftewel het doel dat de patiënt zo fit mogelijk de operatie in gaat en niet stil zit in de tijd dat hij of zij op de operatie wacht. Vanaf minuut 47:37 vertelt Mark over de concrete doelen binnen het zorgpad, waaronder het verbeteren van patiëntenzorg op basis van metingen. Hij licht toe hoe ze tot de vragenlijsten zijn gekomen waarmee ze metingen doen en hoe data in dashboards worden gevisualiseerd voor het multidisciplinaire team. Na deze interne pilot zijn de volgende stappen het betrekken van verwijzers en patiënten (vanaf minuut 52:17): met een ‘buddy-systeem' worden nieuwe patiënten gekoppeld aan mensen die het zorgpad al doorlopen hebben.
De reacties op het CTC-zorgpad vanuit het team en patiënten zijn goed. Mark: "Het enthousiasme werkt aanstekelijk, men ziet de meerwaarde en daarom is men bereid om te investeren. Uit de pilot komen positieve terugkoppelingen [...] Patiënten zijn welwillend om mee te doen, met name omdat je aangeeft dat ze fitter uit de operatie komen."
The Box
We blijven bij de cardiologie: Douwe Atsma, interventiecardioloog en hoogleraar e-health, neemt het stokje over. Hij vertelt vanaf minuut 59:24 over The Box, waar de afdeling cardiologie tien jaar geleden mee startte. De aanleiding was een steeds drukker wordende poli. "We konden op basis van onze cijfers voorspellen dat deze situatie niet houdbaar was. We besloten het aantal ziekenhuisbezoeken te halveren: door videoconsulten, thuismetingen, aangepaste zorgpaden en techniek toe te passen." Dat resulteerde in The Box, een e-Health concept waarin de zorg wordt ondersteund door technologie, inclusief apparatuur zoals een bloeddrukmeter, en een app. De praktische doelen van The Box zijn de volgende (vanaf minuut 1:05:27): de patiënt wordt opgeleid in eigen gezondheid en ziekte, patiënten worden langdurig gecoacht, een gezonde leefstijl wordt gestart en behouden, zorg wordt naar de omgeving van de patiënt verplaatst en gegevens in de regio worden met de gehele zorgketen gedeeld.
Wat blijft er over van het verdienmodel als de helft van de fysieke zorg vervangen wordt, vraagt Arie aan Douwe (vanaf minuut 1:16:49): "Misschien moeten we iets doen met het verdienmodel. We moeten meer holistisch kijken, lijn overstijgend, misschien regiobekostiging. Dat soort gesprekken lopen." Bekostiging is een belangrijk punt voor 2023", vult Gesina aan.
Douwe licht tot slot toe wat de eerste stappen zijn om met digitale zorg voor jouw patiëntengroep aan de slag te gaan (vanaf minuut 1:19:55): "Definieer het probleem in één zin; definieer je strategie; implementeer zorgpaden etc. en ga aan de slag met technologie. Doe dat niet op eigen houtje, maar zoek aansluiting bij anderen." Vanaf minuut 1:21:29 wordt The Box in een video toegelicht.
Volgende stappen ‘Zorg van waarde’
Wat zijn, tot slot, de volgende stappen in het programma Zorg van waarde (vanaf minuut 1:23:25)? Gesina: "Als je kijkt naar het Integraal ZorgAkkkoord (IZA), dan heb je het over passende zorg, over waardegedreven zorg, over gezondheid in plaats van ziekte. De afgelopen jaren waren we vooral intern bezig, in de komende jaren wordt de samenwerking met regiopartners zoals andere ziekenhuizen, revalidatiecentra, gemeenten en huisartsen belangrijker. Maar we blijven ook intern bezig, we willen dat waardegedreven zorg zich als een inktvlek verspreidt. We moeten successen vieren. Ook dat is één van onze speerpunten."
Bekijk het hele werkbezoek op ons YouTube-kanaal.