Daarbij gaat het niet alleen maar om de medische uitkomsten, maar ook over het psychosociaal welbevinden (PROMs) en de wijze waarop de geleverde zorg beleefd wordt (PREMs). Traditioneel worden medische uitkomsten in de fertiliteitszorg gemeten en gepresenteerd als de kans op een zwangerschap per behandelcyclus, zoals één poging kunstmatige inseminatie of één ivf-behandeling. Realiteit is dat patiënten, bij uitblijvend succes, vaak meerdere behandelpogingen ondergaan en daarbij regelmatig overstappen van eenvoudige behandelingen naar steeds ingrijpender behandelingen.
Complete patient journey
Wat dit project bijzonder en uniek maakt, ook internationaal, is dat uitkomsten worden gemeten en gepresenteerd voor de hele patient journey: van verwijzing tot ontslag van de afdeling. Hiermee omvat het alle diagnostische verrichtingen en behandelingen. Waar rapportage op pogingniveau kan leiden tot het selectief presenteren van uitkomsten (‘window dressing’), leidt meten en presenteren voor de gehele patient journey tot een reëel inzicht en dito verwachtingen. Tot slot bestond de behoefte om ook op structurele wijze aandacht te besteden aan het psychosociaal welbevinden van patiënten: de vrouw die zwanger wil worden én haar eventuele partner.
We zijn momenteel in staat om de medische uitkomsten die er voor patiënten toe doen, namelijk de kans op een doorgaande zwangerschap en de tijdsduur totdat die zwangerschap is bereikt voor de hele patient journey, uit ons elektronisch patiëntendossier (EPD) te halen en via een eigen domein te presenteren. Uiteindelijk gaat dit dienen als basis voor het gesprek in de spreekkamer tussen arts en patiënt(enpaar) om zo reële verwachtingen te wekken en te komen tot samen beslissen. Ook is het meten van het psychosociaal welbevinden via de PROMs op structurele wijze geïmplementeerd en wordt dit met regelmaat herhaald om zo tevens de ontwikkeling in de individuele patiënt in de tijd te kunnen volgen.
Resultaten
Medische uitkomsten en PROMs worden op structurele wijze gemeten en zijn beschikbaar voor het gesprek tussen arts en patiënt(enpaar). Daarnaast hebben we binnen specifieke zorgpaden in de patient journey de zorg kunnen verbeteren in medische uitkomsten. We hebben bijvoorbeeld gezien dat het binnen het zorgpad kunstmatige inseminatie met donorsperma niet zinvol is om meer dan acht behandelpogingen per patiënt te doen. Dit is wezenlijk anders dan de gangbare opvatting, gebaseerd vooral op expert opinion (oftewel gezond boerenverstand) van twaalf behandelpogingen. De zorg die we leveren wordt dus beter (in uitkomsten die er voor de patiënt toe doen) én goedkoper.
Als waardegedreven zorg pioniersafdeling in ons ziekenhuis liepen we er vooral tegenaan dat we het wiel telkens zelf hebben moeten uitvinden. De resources van met name ondersteunende diensten waren niet voorbereid op onze behoefte aan mensen, middelen en voorzieningen. Dat leidde vaak tot stagnatie in de voortgang en dus tot frustratie. Door het grotere doel voor ogen te houden en soms ook buiten de muren van Isala te zoeken als het gaat om funding en ondersteuning, hebben we wel flinke stappen kunnen maken.
Opschaling
Behalve het gebruiken van uitkomsten in de spreekkamer en voor interne leercyli zijn we van plan om ons waardegedreven zorg-instrumentarium uit te rollen in andere fertiliteitsklinieken in binnen- en buitenland. Contacten hiertoe zijn reeds gelegd. Doel is uiteraard om te leren van elkaars best practices. Verder zijn we een supraregionaal derdelijns fertiliteitscentrum dat een groot deel van Noordoost-Nederland bedient. Onze ambitie is dat onze samenwerkende partners volgens dezelfde waardegedreven zorg-principes gaan werken zodat de patiënt overal dezelfde benadering ervaart en daarmee een vloeiende overgang van lokaal ziekenhuis, naar regionaal tweedelijnscentrum, naar derdelijnscentrum.
Veranderaanpak
We hebben een multidisciplinair team samengesteld bestaande uit alle bij de fertiliteitszorg betrokken professionals. Ook patiënten maakten deel uit van dit team dat onder medisch leiderschap stond van een staflid (klinisch embryoloog). Het is dit team dat de uitkomsten heeft bepaald en de meetmethodiek heeft ontwikkeld. De medisch leider was de drijvende kracht en bracht de diverse partijen die nodig waren voor de implementatie bij elkaar.
Belangrijkste tip voor anderen: de medisch leider is de inspirator en verbinder. Hij/zij moet een duidelijke visie hebben en deze telkens voor ogen houden, ook al stagneert het project voor de zoveelste keer. Dan volgen vasthoudendheid, geduld en uiteindelijk succes vanzelf.
Het project is in 2018 genomineerd voor de Dragon’s Grant van het Value-Based Health Care Center Europe. In 2020 is het project genomineerd voor de VBHC Prize.
|
Onderwerp op de Value Agenda
|
In hoeverre lag hier de primaire focus op gedurende het project
|
In hoeverre scoort het uiteindelijke resultaat op deze onderwerpen?
|
|
1 - Organiseer de zorg rondom helder gedefinieerde patiëntgroepen (e.g. via IPU’s)
|
2
|
Voltooid. Van oudsher was ons team al als een IPU georganiseerd.
|
|
2a – Meten van de uitkomsten voor iedere patiënt
|
5
|
Voltooid. Het instrumentarium om uitkomsten te meten is gereed en geimplementeerd.
|
|
2b – Meten van de kosten voor iedere patiënt
|
2
|
Werk in uitvoering. De primaire focus lag op de uitkomsten omdat professionals én patienten daarin de aansluiting vinden met hun intrinsieke motivatie.
|
|
3- Ketenfinanciering via geclusterde betaling voor de hele zorgketen.
|
2
|
Werk in uitvoering. We merken terughoudendheid bij financiers om af te stappen van de fee per service. Terwijl wij laten zien dat de zorg beter en goedkoper wordt door de patient journey als uitgangspunt te nemen.
|
|
4 - Ketenzorg - integreer zorginstellingen en systemen
|
1
|
Hier is nog geen aandacht aan besteed.
|
|
5- Geografische expansie (cq. standaardisatie) van het voorbeeld
|
3
|
Werk in uitvoering. Het is hierin lastig de balans te vinden tussen de professionele autonomie van samenwerkende partners en de implementatie van de standaard die in het derdelijnscentrum is ontwikkeld.
|
|
6 - Ondersteunende technologie
|
4
|
Werk in uitvoering. Deelprojecten zijn gereed en geimplementeerd, zoals medische uitkomsten en PROMs. Andere deelprojecten zijn nog in ontwikkeling, zoals PREMs en kosteninzicht.
|
|
7 – Cultuurverandering en leiderschap
|
2
|
Werk in uitvoering. Met name de implementatie van het bespreken van PROMs in de spreekkamer heeft op dit moment de aandacht. De neiging bestaat om PROMs als een diagnosticum te gebruiken en niet als een middel om het gesprek met patienten te voeren: “what matters to you?”
|
Contact
Dr. Max Curfs, klinisch embryoloog
Fertiliteitscentrum Isala
E-mail: m.h.j.m.curfs@isala.nl
Telefoon:038-4247219