Wat is jouw rol in het Maasstad ziekenhuis?
“Ik ben opgeleid in het ontwerpen van informatiesystemen voor de zorg, met als focus software als medisch hulpmiddel. Wordt er nieuwe medische technologie geïmplementeerd, zoals een nieuwe CT-scanner of medische apps voor zorg op afstand, dan kijk ik mee: wat hebben we nodig als ziekenhuis, maar ook: wat is er nodig in het zorgproces om dit voor elkaar te krijgen? Ik ben de brug tussen de zorg en ICT.
Overigens introduceer ik mezelf te vaak alleen als klinisch informaticus. Wat mij ook heel erg gevormd heeft in de afgelopen jaren, is de geboorte van mijn zoon - nu anderhalf jaar oud. Hij is extreem vroeg geboren, waardoor we opeens zelf patiënt werden. Dit maakt dat ik de zorg vanaf de andere kant heb ervaren. Het patiëntenperspectief neem ik sindsdien bewuster mee in mijn werk. Ik zie de meerwaarde van goed contact met de artsen en de betrokkenheid van een team zorgverleners. Digitalisering van zorgonderdelen kan ook waarde toevoegen aan zorg. Het besef dat ik daar met mijn werk een bijdrage aan lever, geeft mij veel werkplezier.
Kun je een voorbeeld geven van de toegevoegde waarde van de digitalisering van zorgonderdelen?
Als je kijkt naar de patient journey, dan kun je op alle ‘stations’ waarde toevoegen. Neem de stations triage en screening, waar beoordeeld wordt welke type zorg de patiënt nodig heeft. Door digitalisering komt er meer relevante informatie beschikbaar op het juiste moment, denk aan een digitale overdracht vanuit de eerste lijn of medische data die de patiënt zelf heeft verzameld. Door slimme toepassingen op deze data komt er nieuwe informatie beschikbaar waardoor de patiënt mogelijk sneller, en meer geïndividualiseerde zorg kan ontvangen.
Jij vormt, in je eigen woorden, de brug tussen zorg en ICT. Hoe werkt die brug in de praktijk?
Zorgverleners of medewerkers van andere afdelingen van ziekenhuis en zorgorganisaties kunnen de vraag stellen: ik wil een dashboard of we willen iets met data doen. Voordat ik direct in de technische oplossingen duik, kijk ik eerst naar de onderliggende behoefte. Wat is het probleem en hoe kunnen we dat vertalen naar een juiste oplossing? Die oplossing hoeft bijvoorbeeld niet altíjd op technologisch vlak te liggen. Is dat wel het geval, dan gaan we naar de volgende stap. Gaat het bijvoorbeeld over de aanvraag van een dashboard, dan moet je je afvragen: waarom heb je het dashboard nodig, wat zijn de stappen in het zorgproces? Het technologische middel, in dit geval een dashboard, moet een oplossing bieden voor het probleem. Blijf dichtbij dat probleem,bij dat vraagstuk en blijf de betreffende zorgverleners tijdens het proces betrekken. In dat proces hoort behalve de opzet van de technologie, ook de installatie ervan binnen de andere applicaties van het ziekenhuis en de kwaliteitsborging, zodat we weten dat het gebruikt worden en onderhouden wordt. Het gebruik van medische hulpmiddelen in een ziekenhuisomgeving vereist wetgeving die piekfijn op orde is. Als klinisch informaticus geeft ik advies over de geldende wet- en regelgeving.
Kun je een aantal voorbeelden noemen van medische hulpmiddelen waar jullie binnen Santeon mee bezig zijn?
Dat zijn er een heleboel, van ziekenhuisbrede technologie tot meer specialistische applicaties. Zo zijn we aan het kijken hoe we beslissingsondersteunende software kunnen inzetten om het ontslag van de patiënt van de IC beter te kunnen voorspellen of te ondersteunen. En op de afdeling radiologie en nucleaire geneeskunde zijn we bezig met de aanschaf van diverse diagnostische beeldvormende apparatuur. Naast nieuwe technologie denk ik ook mee over de vervanging van apparaten. Bijvoorbeeld als er een nieuwe versie beschikbaar is, zoals de vervanging van onze huidige bewakingssystemen op acute afdelingen en de vervanging van pacemakersystemen.
Tijdens de bijeenkomst in oktober vertel je over het AI-stappenplan. Kun je alvast een tipje van de sluier oplichten?
Het AI-stappenplan gaat over het inzetten van beslissingsondersteunende software in het ziekenhuis. Het stappenplan is een leidraad voor alles waar je aan moet denken als je dat gaat doen: hoe ga je om met nieuwe technologie in het ziekenhuis?; wie heb je erbij nodig?; welke vragen stel je aan leveranciers?; hoe zit het met wet- en regelgeving?; wat weten we al uit best practices van andere centra?
Het stappenplan geeft met name praktische tips en is een hulpmiddel voor de implementatie van software.
Hoe kan AI(artificial intelligence) een meerwaarde zijn voor de zorg?
‘Heb je wel AI nodig?’ dat is mijn eerste vraag aan collega’s die een flitsend staaltje AI hebben gezien op een congres of die gehoord hebben dat een ander ziekenhuis AI heeft geïmplementeerd. AI is geen doel op zich maar een middel. Wat mij betreft is een AI-toepassing van meerwaarde als het de zorgverlener ondersteunt in zijn dagelijks werk. Zodat hij meer tijd heeft voor patiënten en om de kwaliteit van zorg in toekomst te kunnen blijven leveren en verbeteren. AI moet en kan de zorgverlener niet vervangen.
Wat is de grootste uitdaging bij het invoeren van nieuwe technologie in de zorg?
Dat is vaak niet de technologie zelf, maar hoe het past in het zorgproces. Als je gecertificeerde techniek aanschaft, is dat nog geen garantie dat het gebruikt gaat worden in je waardegedreven zorg-trajecten. Ik adviseer daarom altijd om goed te kijken naar de implementatie van de techniek in het zorgproces. En vergeet vooral niet te evalueren. Daarvoor hoeft geen heel evaluatieproces worden opgetuigd, die stap kun je ook lokaal aanpakken. Je kunt vooraf een meting doen bijvoorbeeld van klinische- of procesuitkomsten. Dat kun je doen door een historische dataset te verzamelen, als de uitkomsten reeds vastgelegd zijn. Dit vergelijk je dan met de nieuwe situatie. Je kunt ook meer de focus leggen op het gebruik van een nieuw systeem, door de gebruiksvriendelijkheid uit te vragen en implementatiefactoren in kaart te brengen. Wat we doen met innovaties, zoals AI-software, is het systeem een korte periode in stille modus testen (schaduwdraaien). De resultaten die we dan op de achtergrond verzamelen, worden bij de evaluatie vergeleken met de beoordeling van de gebruiker. Op die manier kun je relatief snel de voor- en nadelen van een systeem in kaart brengen.
Bij de Santeon-huizen zetten we steeds meer in op de evaluatie, dan wel lokaal, dan wel binnen het samenwerkingsverband. Ons afvragen wat de techniek oplevert, doen we in de zorg nog onvoldoende.”