PRO’s en PROMs
PRO’s (patiëntgerapporteerde uitkomsten) zijn uitkomsten die de patiënt rapporteert, zonder tussenkomst van arts, verpleegkundige of zorgprofessional. Denk aan kwaliteit van leven, slaap, pijn en emoties - het sociale gebied van de zorg. Er is een verschil in generieke PRO’s - waarmee uitkomsten over het algemene welzijn worden uitgevraagd - en ziektespecifieke PRO’s - uitkomsten die specifiek over de ziekte gaan, denk aan pijn aan een geopereerde borst bij borstkanker. PRO’s worden uitgevraagd met PROMs (Patient Reported Outcome Measures), dat zijn gevalideerde vragenlijsten.
Project PROMs
Het uitvragen van PRO’s wordt in het Erasmus MC sinds enkele jaren ziekenhuisbreed geïmplementeerd. Anouk: "Patiënten krijgen voor hun afspraak in het ziekenhuis een mail met een link naar het patiëntenportaal, waar de vragenlijsten klaar staan. Na het invullen kan de zorgverlener de zorgverlener de resultaten direct in een dashboard zien, welke is geïntegreerd in het EPD (elektronisch patiëntendossier)’’. Het proces is geautomatiseerd en loopt daarmee soepel. Een optimale respons van patiënten blijft echter uit en daarbij bekijken niet alle zorgverleners de resultaten in het dashboard, aldus Anouk. “Om die reden is dit project ontstaan. In dit project werd in kaart gebracht hoe het proces verbeterd kan worden, maar ook inzichtelijk gemaakt wat al wél goed gaat, zodat andere organisaties daarvan kunnen leren. Het project heet ‘Huidige kennis, gebruik en kennishiaten van generieke Patient Reported Outcome Measurements bij (toekomstige) verpleegkundigen, patiënten en (toekomstige) artsen’ en wordt gesubsidieerd door ZonMw.”
Adviezen zorgverleners
Interviews met patiënten en zorgverleners (in opleiding) leverden vier voorlopige thema’s op, die in de laatste fase zijn voorgelegd aan de stuurgroep om de adviezen te prioritiseren. De stuurgroep is multidisciplinair en bestaat uit artsen en patiënten, maar ook andere medewerkers die betrokken zijn bij waardegedreven zorg, zoals medewerkers van informatiemanagement. Hieruit volgde het uiteindelijke implementatieadvies.
De adviezen zijn gecentreerd rondom vier thema’s, vertelt Anouk. “Het eerste thema is de last voor zorgverleners. Het meenemen van PRO’s is nog niet altijd ingebed in de routine. Daarmee komt het timemanagement in het gedrang: PRO’s moeten nog directer bij zorgverleners terechtkomen. Dit zou bijvoorbeeld kunnen door middel van extra ondersteuning bij het bekijken en/of interpreteren van PROMs.” Advies nummer twee gaat over scholing. “Het is me opgevallen dat weinig zorgprofessionals in opleiding wisten wat PRO’s of PROMs zijn. Waren ze wel bekend met het concept, dan waren ze het in de kliniek tegengekomen en niet op hun opleiding. Voor een onderwerp dat zo prominent in de hedendaagse zorg aanwezig is, adviseren wij om het meer in te bedden in de scholing van (toekomstige) zorgverleners.”
Adviezen patiënten
Daarnaast concentreert een thema zich op de patiënten. Anouk: “We moeten patiënten zowel activeren om de vragenlijsten in te vullen als ze ontlasten: we moeten niet te veel van ze vragen. Uit het onderzoek blijkt dat patiënten niet intrinsiek gemotiveerd zijn om PROMs in te vullen, maar dit doen omdat de arts of het ziekenhuis daar om vraagt. Daarnaast weten ze vaak niet dat ze daadwerkelijk gebruikt kunnen worden in de spreekkamer. Goede voorlichting en educatie is dus van belang. Patiënten lijken meerwaarde te zien in het zien van hun eigen data met een persoonlijk dashboard, waarop ze hun voortgang kunnen zien en mogelijk zelfs kunnen vergelijken met andere patiënten. Dit zou de patiënten kunnen motiveren. Ook gaven veel patiënten in het onderzoek aan dat het invullen van de vragenlijsten tijd kost en soms als belastend werd ervaren. Daarbij gaven enkele aan ook aan onderzoeken mee te doen, waardoor ze nog meer vragenlijsten en soms dubbele vragenlijsten moesten invullen. Wij adviseren om dit zo veel mogelijk te stroomlijnen en dubbele bealsting van de patiënt te voorkomen.
Tot slot adviseren we om generieke en ziektespecifieke PROMs tegelijkertijd te implementeren. Sommige patiënten gaven aan de vragen van de generieke PROM wel erg algemeen te vinden.”
Het blijft niet bij alleen het geven van adviezen, besluit Anouk. “Zo zijn we nu bezig met het ontwikkelen van het dashboard voor patiënten. We gaan de adviezen omzetten in concrete acties.”
Anouk vertelt tijdens een fysieke bijeenkomst op 7 november 15:00-17:00 uur meer over haar ervaringen rond het implementeren van generieke PROMs. Aanmelden kan
hier.
Voor meer informatie over het project van Anouk kijk je op de website van ZonMw.