Voordat Daphnis Brederode acht jaar terug de switch van het bedrijfsleven naar de zorg maakte, las ze het boek van Michael Porter over waardegedreven zorg. Het klikte meteen. “Als productiemanager is waardegedreven zorg razend interessant. Een ziekenhuis is ook een productieomgeving, met de zorg als product.” Daphnis is manager kwaliteit en veiligheid in het Reinier de Graaf ziekenhuis. In de afgelopen drie jaar stuurde ze ook het programma integraal capaciteitsmanagement aan. Daarnaast werkt ze aan innovatie o.a. met de TU Delft en houdt ze zich bezig met de ontwikkeling van verpleegkundig zeggenschap.
“Vanuit het bedrijfsleven kwam ik op de afdeling kwaliteit en veiligheid van het Reinier de Graaf terecht. Net als in een fabriek moet in het ziekenhuis het product - in dit geval zorg - van de juiste kwaliteit voor de patiënt zijn, tegen zo laag mogelijke kosten. Zo zie ik waardegedreven zorg: waarde = gezondheidsuitkomsten die relevant zijn voor de patiënt, gedeeld door de kosten van deze zorg. Wat verschilt tussen de twee is dat zorgprofessionals en patiënten steeds meer samen bepalen wat de juiste kwaliteit van zorg is en hoe het geleverd wordt. Heel anders dan in het bedrijfsleven is de governance van een ziekenhuis. Er is een ziekenhuisbestuur met een lijnorganisatie en een medisch-specialistische kolom. Ook het regionale aspect met transmurale processen (de samenwerking van zorg binnen en buiten de muren van het ziekenhuis) is een groot verschil.
Toen ik in het Reinier de Graaf kwam, was men gestart met waardegedreven zorg, maar waren er nog veel vragen: wat is kwaliteit van zorg, wie bepaalt wat dat is? En welke kosten hang je aan kwaliteit? Ik wilde direct in dat waardegedreven zorg-stuk duiken, maar ik heb eerst moeten leren hoe het er in een ziekenhuis aan toegaat. Het is fantastisch om hier te mogen leren en steeds breder de waarde te mogen helpen vergroten.”
'Ik ben met Linnean de link tussen waargedreven zorg en capaciteit aan het verkennen. Als je beter inzicht hebt in de samenhang tussen kwaliteit, capaciteit en kosten, kun je je bedrijfsprocessen nog beter optimaliseren en dus meer waarde toevoegen.”
Zorgtafels
In het Reinier de Graaf ziekenhuis wordt gewerkt met zogeheten zorgtafels: zorg is georganiseerd rondom een aandoening, met een plek voor alle zorgprofessionals die een patiënt in het zorgpad tegenkomt. Daphnis: “In het inzichtelijk maken van zo’n zorgpad betrekken we de patiënt steeds eerder in het proces. Ook ondersteunende diensten zitten aan deze tafel, bijvoorbeeld met als doel om een dashboard te bouwen of om te helpen bij het leren van patiëntervaringen. Zo krijg je een multidisciplinair team dat het zorgproces continu verbetert en leert over wat waarde van zorg is en hoe die waarde te vergroten.
Naast die zorgtafels voor verschillende patiëntengroepen, hebben we de afgelopen jaren hard gewerkt om inzicht te krijgen in wat er de komende jaren op ons af gaat komen qua zorg. Hoe ontwikkelen patiëntengroepen zich, hoe veranderen richtlijnen, welke impact heeft de transitie van zorg? Een concreet voorbeeld is de toename van dagbehandelingen en afname van klinische opnames in de oncologie. Hierop willen we proactief zicht hebben, zodat we de juiste capaciteit organiseren om de juiste zorg te kunnen blijven leveren.”
Kwaliteit en werkplezier
De transitie maken naar waardegedreven zorg levert werkplezier op voor zorgprofessionals, maar kan ook uitdagend zijn, vertelt Daphnis. “Zorg leveren op deze manier maakt dat de zorgverlener in groeiende mate multidisciplinair moet gaan werken. Dit hangt ook samen met patiënten die steeds vaker en meer comorbiditeit hebben.. De patiënt is de spil waar de verschillende zorgprofessionals omheen staan. Dat vraagt om een wat andere professionele insteek voor zorgprofessionals, zoals nauwer samenwerken met collega’s en meer procesdenken. In het ziekenhuis leeft er zo’n drive om mensen te helpen. Je moet dichtbij die energie blijven om waardegedreven zorg verder te brengen.
Stenen verleggen
Een verandering teweegbrengen, zoals de transitie naar waardegedreven zorg maken, betekent volgens Daphnis niet per se tegen de stroom in te gaan. “Het gaat eerder om stenen in die stroom verleggen en zorgprofessionals ondersteunen in het verleggen van die stenen. Dat is volgens mij ook het DoenDenken: het is kicken om te zien dat een zorgprofessional zo’n steen oppakt en verlegt.”
