Dat bespraken deskundigen op 3 december tijdens de webinar ‘Waardegedreven zorg vereist waardegedreven bekostiging’, online en vanuit de studio in Enschede.
Voorzitter van de webcast was Jan Fokke Mulder, ervaringsdeskundige binnen de zorg en werkzaam in de ICT in marktdomeinen Overheid en Zorg. Mulders sidekick vanuit de studio in Enschede was deze avond reumatoloog Mart van de Laar, voorzitter van de Linnean-werkgroep Bekostiging.
Werkgroep Bekostiging over bundelbekostiging
Wat is een nadeel aan de huidige vorm van bekostiging in de zorg? Aanbieders worden nog altijd afzonderlijk en per verrichting betaald en vaak ontbreekt de expliciete link met goede zorguitkomsten. Dit in combinatie met de gedachte dat financiële prikkels gedrag beïnvloeden, maakt dat men in zowel binnen- als buitenland pleit voor betere bekostiging. Een veelbelovende vorm van waardegedreven bekostiging is bundelbekostiging, legt Frank Eijkenaar, gezondheidseconoom aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, vanaf minuut 06:55 uit. Bundelbekostiging houdt in dat er vooraf een bedrag wordt vastgesteld voor het dragen van financiële en inhoudelijke verantwoordelijkheid voor alle zorg rondom een aandoening, over een bepaalde periode. “Het financiële risico wordt deels bij de zorgaanbieders neergelegd, dit voorkomt onnodige en onnodig dure zorg en zet aan tot samenwerking in de keten. Indirect wordt ook goede kwaliteit beloond.” Bundelbekostiging is zeker toepasbaar in ons huidige systeem, maar vereist veel en verregaande veranderingen. In de praktijk zien we daar nog weinig van terug. Daarom heeft Eijkenaar met de werkgroep Bekostiging een aanzet gemaakt om een stap dichterbij bundelbekostiging te komen. Hij vertelt vanaf minuut 12:50 over het artikel ‘Bundelbekostigin in de zorg mogelijk ondanks belemmeringen’ dat door leden van de werkgroep is geschreven.
Overige vragen voor Eijkenaar en zijn antwoorden vindt u hieronder:
- wat zijn de nadelen voor de patiënt van bundelbekostiging? (vanaf minuut 18:24);
- wat is de ervaring buiten de zorgverzekeringswet, bijvoorbeeld de WMO en de WLZ? (vanaf minuut 19:45).
Waardegedreven CVA-contract Rotterdam
Het Waardegedreven CVA-contract Rotterdam (ook wel Cerebro Vasculair Accident of beroerte genoemd) is een samenwerkingsovereenkomst tussen vijf partijen: het Erasmus MC, Rijndam Revalidatie, Laurens, Transmitt en Zilveren Kruis. “Wat we nog missen is de samenwerking met thuisorganisaties, wijkverpleging en paramedische zorg”, vertelt Frederique van Duuren, zorginkoper bij Zilveren Kruis vanaf minuut 21:24. De betrokken partijen hebben een bundelprijs afgesproken, die gebaseerd is op de zorgkosten van eerdere jaren, met een selectie van patiënten en relevante producten. De uitkomstindicatoren zijn gebaseerd op kwaliteit van complete zorg.
Van Duuren spreekt van een ‘virtueel CVA-centrum’, dat door dit contract tot stand is gekomen. Hoe stuur je dat aan? Op die vraag gaat Markus Wijffels, revalidatiearts bij Rijndam Revalidatie, vanaf minuut 34:30 dieper in. Hij legt uit hoe de samenwerking tussen de partijen georganiseerd is en hoe het systeem aangestuurd wordt. De looptijd van het CVA-contract is drie jaar, waarvan er nu twee op zitten. Er is meer tijd nodig, vertelt Wijffels “Het is niet eenvoudig en dat zit hem onder andere in de dataverzameling, daar inzicht in te krijgen en van daaruit verbeterpunten te noemen, die ook verschillend kunnen zijn per partij.” De verschillende partijen krijgen meer inkijkjes bij elkaar en daarvoor is vertrouwen nodig.
Overige vragen voor Van Duuren en Wijffels en hun antwoorden vindt u hieronder:
- Hoe zijn de patiënten erbij betrokken? De PREM is niet zo geschikt, welke PROM gebruiken jullie? En wordt er gecorrigeerd voor casemix-variabelen? (vanaf minuut 42:37);
- Hoe zit het met spiegelinformatie? Krijgen behandelaren van hun patiënten het beloop over de tijd van de uitkomstindicatoren? (vanaf minuut 44:55);
- Is er gebruik gemaakt van een specifieke PGO voor dit project? (vanaf minuut 47:38).
Intermezzo: integrale geboortezorg
Het volgende onderdeel van de webcast is een film over integrale geboortezorg. Marleen Kruijt, werkzaam bij het College van perinatale zorg, leidt het onderwerp en de film in vanaf minuut 48:40. Annature geboortezorg in de regio Breda komt in de film aan het woord over een experimentele beleidsregel van de NZa, die gaat over integrale bekostiging van de gehele zorgketen.
Waardegericht inkopen binnen de GGZ
Voor zorgverzekeraar Menzis waren een aantal telkens terugkerende zaken reden om een waardegericht zorgtraject op te zetten. Die zaken zijn onder andere de nadruk op volume en genezing en het verschil in uitkomsten van zorg. “[...] mede doordat het ‘beter doen’ door verzekeraars nog onvoldoende beloond wordt”, vertelt Arnoud van der Geijs, Zorgexpert GGZ binnen Menzis vanaf minuut 53:22. Voor Arkin was een van de aanleidingen om de samenwerking met Menzis aan te gaan de beeldvorming. “Zeker in de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) is er toch wel een negatief beeld van de verzekeraar. Die beeldvorming klopt niet”, vertelt Sjoerd Kosterman, GZ-psycholoog en directeur Behandelzaken van de poliklinische afdelingen angst- en stemmingsstoornissen binnen Arkin. Kosterman en Van der Geijs delen de inzichten die ze op hebben gedaan binnen dit traject, waarin ze uitkomsten spiegelen, naast elkaar zetten en verbeterplannen opstellen. Met als doel het creëren van een continue verbetercyclus. Aan dit traject doen in totaal 15 instellingen mee.
Overige vragen voor Van der Geijs en Kosterman en hun antwoorden vindt u hieronder:
De rol van werkgroep Bekostiging
Voordat zorgbekostiging waardegedreven ingericht is, zijn we tientallen jaren, al dan niet langer bezig, besluit Mart van de Laar de webcast vanaf minuut 1:20:51. “Ik denk dat bundels een methode kunnen zijn, maar er moet een balans zijn. [...] We zullen bekostiging moeten koppelen aan daadwerkelijk betere uitkomsten.” De stappen die gezet worden zijn klein en het proces is - zoals ook weer uit de verhalen van vandaag blijkt - lastig, maar er zijn best wel wat initiatieven in Nederland. “Ik denk dat we redelijk vooruit lopen en daar mogen we trots op zijn.” De werkgroep Bekostiging heeft een mooie inventarisatie van bekostigingsmogelijkheden gemaakt. Een traject dat wordt voortgezet door Zorgverzekeraars Nederland. Houdt daarmee de rol voor de werkgroep Bekostiging op? “De zorg is een megamammoettanker. Om die in beweging te krijgen en toch te veranderen, moet je misschien wel die rol kiezen. Daar gaan we over nadenken binnen de werkgroep en met het bestuur van het Linnean Initiatief.”